Altzatar bat nazien kontzentrazio eremuetan
Anabitarteren "stolpersteine"
Espainiako Gerra Zibila galdu ondoren, errepublikazale askok Frantziako lurraldetan jarraitu zuten faxismoaren eta nazismoaren aurkako borrokan. Santiago Anabitarte Altuna altzatarra izan zen horietako bat.
Haren berri Florentino Mariñelarenaren bitartez jaso dugu, Errenteriako La Ilusión elkarteko kidea. La Ilusión elkartea naziek deportatutako gipuzkoarrak gogoratzeko plaka proiektuarekin aritu da lanean azken urte hauetan. Jatorriz proiektu hori kontzentrazio eremuetan hildako alemaniarrak omentzeko sortua bada ere, denborarekin Europan zehar zabaldu da, naziek deportatutakoen sorterrietara. Omenaldietan, biktima bakoitzaren jaiotetxearen parean, “stolpersteine” bat, galtzada-harri moduko bat jartzen da lurrean. “Stolpersteine” hitza, alemanez, “estropezu egiteko harria” esan nahi du, eta, bertatik pasatzen den oinezko oharkabearen atentzioa deitzeko eta biktimarekiko oroimena bistarazteko asmoa du. Gure artean, gutxienez 60 gipuzkoar pasa ziren muturreko esperientzia horretatik eta, honez gero, Gipuzkoako hainbat herritan burutu dituzte haiek gogoratzeko ekitaldiak, hala nola Hernanin eta Andoainen. (1) Donostiako kasuan, berriz, ez dute Udalaren babesa eta baimena lortu omenaldi horiek egiteko eta, hortaz, nazien aurka aritutakoak aitortza gabe geratu dira; horien artean Santiago Anabitarte altzatarra.
