Urarte etxekoa

2019, Uztailak 1

marian-salazar-urarte-11

Familiaren etxeko izena eta haurtzaroko oroitzapenak nortasun pertsonalaren parte dira eta, aldi berean, partekatuak dira. Marian Salazar Kerejeta Gomistegiko aldaparen ondoan zegoen Urarte etxekoa da; bere familia etxe horretan bizi zen 1949. urtean jaio zenean. Bere oroitzapenak kontatu dizkigu eta etxeko krokisa eta etxebizitzak marraztu dizkigu. Bere historia pertsonalaren eta familiarraren zati da, baita etxeko eta auzoko bizilagunen komunitatearena ere.

Bere aiton-amonak, Pio Kerejeta oñatiarra eta Tomasa Etxegarai beratarra, Donostiako San Martin kaleko atiko batean maizter gisa bizi ziren eta utzi behar zuten. Etxebizitza berri bat bilatu behar eta Urarte etxean, Jose Antonio Lasaren jabetzako maizterren etxean aurkitu zuten. Bikoteak bost seme eta lau alaba izan zituen. Bigarrena, Dolores, Marianen ama izango zen.

Pio aitona, Pio heladeroa, oso ezaguna zen. Berak eta Tomasak etxean izozkia prestatzen zuten ondoren herriz herri zuzenean saltzeko, Altzan eta Pasaian, Oiartzunen, Bidasoan eta Urumean barrena Goizuetaraino. Pio, bere izozki-gurditxoarekin batera, autobus publikoan mugitzen zen. Gurditxoa Azkuene kalearen hasieran zegoen lagun baten soto batean gordetzen zuen. Udako denboraldia amaitzean, gaztainetan aritzen zen, eta horiek amaitzen zirenean, oihalak edo beharrezko beste zeozer saltzen zituen herriz herri. Tomasa amona, gainera, Gaiztarro jauregian arropa lisatzen zuen. Marianek gogoratzen du nola harekin joaten zen bidean ugariak ziren marrubiak jaten zihoala.

Amak, Dolores, Agapito Salazar ondarrutarra ezagutu zuen. Agapitok itsasoan lan egin zuen, marinel edo makinen arduradun gisa. Gerra Zibilaren ondorioz, Frantziako Gurseko errefuxiatu-eremuan egon zen. Dolores eta Agapito Urarten bizi izan ziren 1952an Pasai San Pedroko Arrantzaleen Auzora aldatu ziren arte. Hiru seme-alaba eta bi alaba izan zituzten.

Baina Urarte etxea, familia-etxeaz gain, bizilagunen komunitatea ere bazen. Donostiatik San Pedrora doan kalearen ezkerraldean dago, eta aurrean, errepidearen etxea banatzen zuen petril bat eta hiru zuhaitz handi zituen (”hiru zuhaitzen etxea” deitzen ziote). Aurre-aurrean, Compañía de Maderas lantegia zegoen eta, atzealdean, mendiaren aldean, etxeari itsatsita, Monedatik zetorren eta urte osoan ura zeraman erreka pasatzen zen.

Urarte etxea etxe handi batez eta ezkerrean zegoen beste txiki batez osatuta zegoen. Lehenengoak bost solairu zituen, eta solairu bakoitzeko bi etxebizitza, eskuinean eta ezkerrean. Ataria erdian zegoen eta atean aldaka bat zuen. Guztira, hamar familia bizi ziren etxe handian eta hiru txikian, gehi beste bat txikiaren sotoan. Soto horri amak “la bodega de Yurre” esaten zion, eta garai batean txatartegi bat egon behar zuen.

l17343

Urbana, Juani eta Jesus. Ama Tomasa, Nicolas, aita Pio, eta Pio semea

marian-salazar-urarte-2marian-salazar-urarte-3

Iruzkina idatzi

Estibaus

Atalak

Martxoa 2024
A A A O O L I
« ots    
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

RSS

Azken iruzkinak

  • Roberto López
    (2024, Martxoak 27)
    «Buenas, mi tío abuelo: Manuel López De los Santos, formo parte del Batallón internacional nº 26 Karl Liebknecht (PCE), falleciendo ...»
  • Pilar Egido eta Enrike Kortabitarte
    (2024, Martxoak 27)
    «Merezitako omenaldia. Gaztaroan zorte handia izan genuen zu gure lehenengo irakaslea izatean. Irakasle berria, baina gogoa eta sasoia ez zenituen sekula falta. Zu ...»
  • Ramón F. Gorosabel
    (2024, Martxoak 22)
    «Muy interesante la actividad Es edificante Gracias. »
  • Maira
    (2024, Martxoak 2)
    «Hola necesito contactarme con las señoras Verónica. Recién leo esto. Soy la novia del nieto de olivo. Su papá Carlos. ...»
  • Luma
    (2024, Otsailak 17)
    «Oso oso interesgarria. »

etiketak


Sarean