«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Euskal Giroa Elkartea

Inguruko jaietako bukleari hasiera eman diogu eta ezin hobeto hasi gara Bidebietako jaiak ospatzen. Aste pare batera Larratxorenak ere baditugu.

Herreran, Kadete eta Gazteentzako Pilota Txapelketarekin hasi gara eta bigarren jardunaldia egin dugu jada. Gainera, Boilur Azokaren VII. edizioa iragarri da, urte osoan zehar animatzen gaituen Kantu Jirarekin batera.

Bi urte baino gehiagoko denboraldi bat igaro berri dugu, eztabaida handirik gabe onartuak izan diren murrizketez betea, auzo-harremanei mesede txikia egin diena. Horiek berreskuratzea ez da erraza izango, baina jai batzordeen lan onarekin eta Auzoen laguntza eta parte-hartzearekin, lortuko dugu eta atzean utziko dugu hainbeste ziurtasunik eza.

  (gehiago…)  »  

Xenki Berho

Iragan den irailak 11an, Herrerako Arrobitxulo parkean eraiki berri den bolatokia erabiltzeko festa proposatu zuen Donostiako Udalak, Euskal Jaien testuinguruaren barnean.

Bolo-saioa, eguraldiak lagundurik, giro ederrean gauzatu ahal izan zen eta, gutxi gorabehera, 30 bat lagunen partaidetza izan zuen. Gipuzkoa osoko eta adin ezberdinetako gizon-emakumeak izan ziren bertan, bakoitzak, bosna bola jaurtitzeko aukera izan zutelarik. Txapelketak bi sari-banaketa izan zituen, emakumezkoena eta gizonezkoena eta, horretaz gain, saioan zehar brilla gehien bota zituen partaideari garailearen txapela jarri zitzaion soinean.   (gehiago…)  »  

Iñigo Landa Ijurko

RENFEko tren geltokia eta Herrerako oinezkoen lurrazpiko pasabidearen kokapena bat dator 1864an inauguratu zen Norteko trenbidearen linea eraikitzeak Herreratik Altzako hirigunera Santa Barbara ermitatik igotzen zen bidea moztu zuen lekuarekin. Bide hori, mendeetan zehar Donostia-Errenteria galtzadaren zati izan zena, bigarren mailan geratu zen 1847an errepide nagusia ireki ondoren, baina Altzako erdigunea probintziako bide-sarearekin lotzeko bide nagusia izaten jarraitzen zuen. Trenbidea zeharkatzeko, zaindutako trenbide-pasagune bat zegoen, eta zaindariarentzako etxe bat, Kaxeterua izenez ezaguna.   (gehiago…)  »  

El Diario Vasco, 1969-07-09

“Ayer publicamos en esta misma sección la noticia de la estación de Herrera había sido premiada. Hoy ampliamos detalles:

Don Pedro Moratinos, factor del apeadero de la Renfe en Herrera ha obtenido un premio de 50.000 pesetas, segundo nacional en el concurso convocado por la Dirección General de Turismo, entre estaciones y apeaderos de ferrocarril.

Don Pedro Moratinos empezó el ornato de su apeadero hace ya 19 años y ha conseguido reunir 120 tiestos de rosas, geranios, fusias, dalias, dondiegos, hazmines, etc., ahora piensa cuando reciba el importe del premio instalar un jardín igual en el andén de enfrente, ascendente a Irún. Él mismo nos dice se cuida de la limpieza de mosaicos para que el andén resulte cómodo y agradable a los viajeros y cuida de sus plantas, coloca sus tiestos, saca esquejes todo sin recibir hasta ahora nada más que una ayuda de 400 pesetas el año 1960 de la Renfe.   (gehiago…)  »  

RENFEk laster Herrerako geltokia eta Altza eta Herrera lotzen dituen lurrazpiko pasabidea eraberritzeko lanak hasiko dituela iragarri du. Auzotarrek hainbat hamarkada daramatzagu lan horiek eskatzen, irisgarritasun-arazoak eta azpiko pasabide horren zikinkeria, hezetasuna eta argiztapen falta direla eta. Dirudienez, azkenean konpondu egingo dira.

Hala ere, obrak laster hastearen pozarekin batera, kezka handia sortzen digu lurpeko pasabidearen sarreraren buruan dagoen Altzako armarriaren etorkizunarekin. Izan ere, armarria hareharrizkoa da eta tunelaren hormigoizko burualdean sartuta dago, eta “Villa de Alza” eta azpiko pasabidea eraiki zen urtean zizelkatuta dauzka, “Año 1932″, alegia. Hain zuzen ere, urte horretako otsailaren 6an, Errepublikak ekarri zituen udal-hauteskundeetan urtebete lehenago hautatutako udalbatzak oniritzia eman zuen obren batzordeak eraikuntza izapidetu zezan.   (gehiago…)  »  

Herrera eta xaboi-fabrika, 1851. urtean

Iñigo Landa, Patxi Lazcano

1847an jaio zen, gaur egun Herrerako plaza den tokian, Altzako lehen fabrika modernoa, emakume batek, Josefa Tito Recaldek, altxatutako xaboi-fabrika. Donostiar hori 1802ko apirilaren 9an jaio zen[1], eta 56 urte bete baino lehentxeago hil zen -1858ko martxoaren 18an-, zeukan enpresaburu sena erakutsiz, Francisco Rodríguez Cárdenas senarra 1842an hil ondoren. Une horretan, Josefa Titok, Rodriguezen alargunak eta 10 eta 19 urte bitarteko hiru neska eta bi mutilen amak, ordura arte senarrak zuzendutako merkataritza-negozioen kontrol osoa hartuko du, eta izaera produktibo eta industrialagoa emango die. Horrela, lehen gerra karlista (1833-1840) amaitu ondoren Gipuzkoako lehen industrializazio modernoa bultzatu zuen korrontearekin bat egingo du.

Gizonak nagusi diren enpresa-munduan emakumeak egotea salbuespenezko zerbait da. Alargun izanik, Josefa Tito salbuespen horietako bat izango da. Bere biografia aztertu nahi izan dugu eta enpresari gisa egin duen lana ezagutu nahi izan dugu. Lan hori erraztu egin du hein handi batean, bere jardueraren zati handi bat eskritura publikoetan erregistratuta uzteko ardura izan zuelako. Horri esker, Oñatiko protokoloen artxiboan dokumentuak arakatu ahal izan dugu, lan honen informazio-iturri nagusia baita. Dokumentuak eta horietako batzuen transkripzioa Altzako Tokiko Bilduman kontsulta daitezke.

Emakume honen biografiarako eta xaboi-fabrikarako hurbilketa hori lau atalen bidez egin dugu: Josefa Titoren familia; Francisco Rodríguez eta Josefa Titoren negozioak; Josefa Titoren xaboi-fabrika; eta, azkenik, Hijos de Viuda de Rodríguez.   (gehiago…)  »  

Euskal Giroa Elkartea

Luis, GARIN/KASARES senitartekoen gazteena bera! Bart utzi egin gaitu, horren lagunarteko egonaldien maitale zena, bere azken bidaia bakar-bakarrik egitera abiaturik. Bere haurtzarotik ezagutu ahal izan dugunon artean “LUISITO” izan da beti, horrelaxe da oraindino ere eta horrela izango da gerora ere geure gogoetan.

Duela urte batzuk, Herrerako festetako programaren azaletan gure “LUISITO” bere Luisitarekin agertu zen lehenengo aldiz ponposo-ponposo eta alaitsu Herrerako Sanluisetako jaien berri gu guztioi emateko.

Baina ez gaitezen gehiegi nahasi berbatan, nor da?, nor zen “LUISITO”? Edo hobe esan zer zen “LUISITO” herreratarrontzat?. Ez da batere erreza bera zena hitz bitan ezagutzera ematea. Gauza bat garbi dago ez zuen etsairik. Beti zegoen edonorekin elkarrizketarako prest, ezaguna ala ez ezezaguna izan. Pentsamolde zabala, beti laguntzeko prest, izakera alaitsu eta baikorra.

Eta amaitzeko gizon sentikorra, oso sentikorra zela esango genuke. Beste gizakion gaitzekin sufritzen zuen horietakoa zela. Eta orain guri dagokigu bere galera sufritzea, zaude zeure sinesmenak eskaintzen dizun zeru alai eta zoriontsu horretan!!!

  (gehiago…)  »