«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Javier Cantera

El mes de Agosto no ha sido un mes de vacaciones en GANBARA. A principios de Julio recibimos una llamada de la corresponsal del programa España directo de la cadena estatal TVE en Bilbao. Según nos manifestó, la directora del programa había conocido la colección GANBARA a través de internet y le pareció muy interesante mostrarla a través de este programa que emite a escala nacional en horario de gran audiencia. Entonces se planteó el problema que todos conocemos, ¿en qué local? Nos pusimos en contacto con Agurtzane Aizpuru, directora de la Casa de Cultura  Casares-Tomasene, y le solicitamos los locales del Centro Cívico en Larratxo para montar una muestra que sirviera para realizar el programa.   (gehiago…)  »  

Iñigo Landa

Altzako bertsozaletasunak goia jo du aurreko astean. Altzania eta Bizarrain elkarteak antolaketa lanetan, Altzako Bertso Asteak hamar urte egin ditu eta hamarreko nota merezi duen egitasmoa burutu du: 17an, Altzatarra elkartea jendez lepo egon zen Irazu eta Sarriegi bertsolarien inguruan afaltzeko eta bertsoez gozatzeko; 23ko iluntzean, bertsoak eta musikak bat egin zuten Nido tabernan Bertsoshow espektakuluan; eta, igandean, bertso jaialdi bikaina izan zen Altzagaineko Plaza Gorrian, une honetan puri-purian dauden bost bertsolari handiekin: Maialen Lujanbio, Amets Arzallus, Jon Maia, Andoni Egaña eta Unai Iturriaga. Egitasmoa borobiltzeko, bertso-paper lehiaketa antolatu dute bigarren aldiz eta hamabost lanen artean Iñigo Legorbururena izan da saritua.

X. bertso-aste honen antolaketak, giroak eta jendearen erantzunak mugarri bat jarri dute Altzako bertsozaletasunaren historia txikian. Zorionak antolatzaileei eta eutsi goiari!

Udaberria heldu da eta atzean geratu dira hotza eta iluntasuna. Jendeak bideak eta pasealekuak hartu ditu eta inguratzen gaituen naturaz gozatzeko parada ezin hobea dauka, bost zentzumenez. Antzinatik gizakiak moldatu egin du Altzako lurraldea bere beharretara, baina horrek ez du eragotzi, ez baserri giroan ezta kaletarrean ere, naturarekiko harreman estua edukitzeko, urarekin, landareekin, hegaztiekin… Harreman estu horrek arrasto sakonak utzi ditu altzatarren biografian eta bere isla ere utzi du idazle zein ikerlarien lanetan, “Altza, Hautsa Kenduz”-en ikus daitekeen bezala.

Altzako Historia Mintegiak, bere aldetik, gai honen ikuspegi orokor bat edukitzeko beharra ikusi du eta, horregatik, injineru agronomoa eta Haritzalde ekologi taldearen partaidea den Marko Sierra-rengana jo du Altzako lurraldean dauzkagun habitatak deskribatu eta kokatzeko. Azterketa honek “Aniztasun biologikoa Altzan” izenburua izango du eta aurki amaituta egongo da. AHMk azterketari ahal den hedapen handiena ematen saiatuko da, altzatarrek daukagun natur ondarearen ezagutza eta gozamena handitzearren.

Kaskabeltzaren kantua Martillunen.

Natur Zientziekin lotutako artikuluak “Altza, Hautsa Kenduz”-en:

• VIERA, Luis I.: Geología del término de Altza. AHK-IV (1997); 75-80
• GARMENDIA, Larraitz. Ecologistas sin fronteras. AHK-V (1999) 221-230
• LIZARAZU, Juan Carlos; BENITO, Arantza. “Azterkosta 2000″: Último estudio medioambiental del siglo XX. AHK-VI (2001); 163-181
• MARTÍNEZ, Julián; ADARRAGA, Idoia. Vida marina en la costa de Ulía. AHK-VIII (2005); 9-29

Antxon Alfaro

Urtero bezala jai egun hauetan euskal preso politikoen eskubideen alde elkartasun ekintza ugari antolatzen dira (abenduaren 31an 100 lagun bildu ziren Herreran, urtarrilaren 2an milaka eta milaka lagun Bilbon…).

Ondoko bideoan orain dela 20 urteko Gabonetan euskal preso politikoen eskubideen alde Altzan egin ziren itxialdia eta manifestazioa ikus daitezke. Irudi hauek Altzako Dokumentazio Zentrorako errekuperatu ditugu.

Joan den larunbatean Santo Tomas feria ospatu zen Larratxon. Giro bikaina eta jende asko bildu zen Josu Artetxe plazan: txistorra postuak, talogileak, saltzaileak… Altza Kantuz taldea eta bertsolariak ere tabernaz taberna ibili ziren plazako giroa Larratxoko beste bazterretara eramanez. Une berezia izan zen Askagintzako Pako zenaren inguruan egin zen omenaldia. Urte asko dira Pako hil zela eta Askagintzako lokalaren ate ondoan bere garaian jarritako plaka esku beltza batek kendu du. San Tomas festaz baliatuz, plaka berri bat zabaldu zen leku berean. Honekin batera ikus ditzakezue festaren argazki batzuk eta bideo bat Xabier Sukia eta Ibai Esoain bertsolariek Pakori eskainitako bertso batzuekin.   (gehiago…)  »  

Igandean Ixabel Matxinandiarena zendu zen. Martillunen urte askotan lanean jardun ondoren jubilatuen elkartean ardurak hartu zituen. Emakume langile eta abegitsua, guztien laguna. Gure elkarteko bazkide ere bazen. Etxeko argazkiak gurekin konpartitzeaz gain, Lekukoak proiektuarekin kolaboratu zuen bere bizitzaren pasarteak  ondorengoentzat kontatuz.  Ixabel joan da eta bere irribarrea eta bizipoza utzi dizkigu. Agur, Ixabel, eta eskerrik asko.

Antxon Alfaro

Azaroaren 20a oso esanguratsua da Euskal Herriko gaur egungo historian. Data horretan hil zen Francisco Franco diktadorea (1975), eta egun horretan ere Santi Brouard (1982) eta Josu Muguruza (1989) hil ziren erailketa politikoen ondorioz.

Muguruza  Herri Batasunako diputatuaren erailketa horri erantzuteko, 1989ko azaroaren 22rako greba orokorrerako deialdia zabaldu zen Euskal Herrian.

Bideo honetan, egun horretan Altzan hartutako irudiak eskaini dizkizuegu.

Urteroko ohiturari jarraituz, San Martzial egunaren bezperan San Martzial parrokiko abesbatzak Altzako Aita Sierra Abesbatzarekin batera Hilarion Eslavaren Salbea abestu zuten San Martzial elizan. Hona hemen une berezi horren bideoa.

Iñigo

Buenavista guretzat mundu zabalera irekitako ate bat da. Buenavistako kaietan klase eta leku guztietako ontziak amarratu dituzte, mundu osoko marinel xumeak eta pertsonaje nagusiak heldu dira, eta ontzien sotoetan espezie guztietako produktuak.

Gaur egun ere, Buenavistan aurkitzen dugu itsasoaren lilura. Erlojuaren kaian, Oleta eta Buenavistaren artean, amarratu dute 85 metroko eslora duen ontzi handi bat, jostailu itxura duena.   (gehiago…)  »  

Iñigo Landa

Pablo Neruda trabajó en el consulado de Chile en Madrid durante la república y vivió en primera persona la tragedia de la Guerra Civil española. Él escribió en “Confieso que he vivido” que “siempre fue España un campo de gladiadores; una tierra con mucha sangre.” Y termina más adelante: “La Inquisición encarcela a fray Luis de León; Quevedo padece en su calabozo; Colón camina con grillos en los pies. Y el gran espectáculo fue el osario en El Escorial, como ahora lo es el Monumento a los Caídos, con una cruz sobre un millón de muertos y sobre incontables y oscuras prisiones.”

A pesar de todo el tiempo transcurrido seguimos necesitando hablar de aquellos muertos y de aquellas prisiones.

Y así, el pasado jueves, 19 de febrero, Francisco Etxeberria habló en Tomasene sobre memoria histórica y sobre el trabajo que están realizando en la exhumación de fosas de la Guerra Civil. Francisco Etxeberria además de profesor de Medicina Forense es arqueólogo de la Sociedad de Ciencias Aranzadi, y en la charla estuvo acompañado desde el público por algunos compañeros de su equipo.   (gehiago…)  »