«aiuntados en el campo
de Estibaus segun que lo havemos de uso de costumbre de nos juntar...» (Altza, 1390)

Filipe Dominghez

A parroquia aitual de San Pedro Apóstolo en Pasaia ven en facer este ano 250. Vemos que así e todo a história desta parroquia remóntase, alo menos máis de 560 anos atrás. E non somentes na crónica documentada, senon, como xa víramos na material.

Á hora de escreber este pequeño traballo, vou ter que botar man, entre outros, duns apuntamentos que teño de cando fixera un artigo para a revista Andui ala pol-o 1996 (xa que logo estoume a desfacer por falta de espazo de moita documentazón, así que espero que non teñan erros e os trasnos non fagan das súas).

A adaxe para edificar unha nova eirexa é que a situada no aitual cimeterio atópase nunha paraxe incómoda e outa, decidindo no ano 1723 o seu traslado á mariña, nun terreo no que os naturais do lugar poideran acudir aos oficios e funcións parroquiais con comodidade.   (gehiago…)  »  

Filipe Dominghez

Sobor da igrexa de San Pedro Apóstolo de Pasaia, os primeiros documentos ou pol-o menos dos que eu teño semellas, son os que amosa José Goñi Gaztambide no seu traballo “Fundación de la iglesia de San Pedro de Pasajes (1457-1458)”. Unha pequena e interesante pubricazón, no que glosa cinco documentos que van achegados. A saber:

1.- Carta de poder da clerecía de San Sebastián. 20 de narzo 1458.

2.- Carta de poder dos viciños de Pasaia. 31 de marzo 1457.

3.- Licencia eclesiástica para a costruzón da nova eirexa co seu cemitério e altares. 15 outubro 1457.

4.- Convenio entre a clerecía de Sn. Sn, e os viciños de Pasaia. 20 marzo do 1458.

5.- Autentificazón da copia en Tolosa…23 de xaneiro do 1530.

  (gehiago…)  »  

"Bolariak", Steel 1660 (1)

Iñigo Landa, Patxi Lazcano

Bola-jokoarekin lotutako lehen erregistroa Altzan 1694. urtekoa da, eta boloak jartzeko landutako harrizko lauza bat Julimasene baserrira [2] eramatearekin lotuta dago.

Bola-jokoa unibertsala da, eta antzinatik jokatu izan da, askotariko aldaerekin. Gipuzkoan, lehen albisteak Erdi Arokoak dira eta gutxi dira, eta oraintsuago sagardotegiekin lotura estua duen kirol herrikoia izan da. [3] Gaur egun praktika oso murritza izan bada ere, oraindik ere presente dago gure artean, batez ere Herreran, non duela urte pare bat bolatoki berri bat eraiki den Arrobitxulo parkean eta partidak antolatzen jarraitzen den.   (gehiago…)  »  

Jose Ramon Zapirain “Zapi”, Antxon Alfaro

Duela 50 urteko abenduan, diktadura frankistak bere zimenduak kolokan ikusi zituen ETAk Luis Carrero Blanco almirantearen aurka egindako atentatuarekin. 1973ko abenduaren 20an, osteguna, Carreroren ibilgailua Madrilgo Claudio Coello kaletik igarotzean, ETAko Txikia komandoak lehergailu bat leherrarazi zuen. Hilabete batzuk lehenago, Francok Luis Carrero Blanco izendatu zuen Gobernuko presidente, eta diktadorearen oinordekotzat jotzen zen hil zenean.

“Ogro Operazioa” izenaz ezagutzen den Frankismoko elitearen aurkako atentatu honek adar ugari izan zituen. Horietako bat, bi aste lehenago gertatu zena, Altzaraino iristen zen. Izen bat du: Josu Artetxe Aiesta (Zeberio, 1952-Altza, 1973). 21 urteko gazte bat, bere bizia emateko gai izan zena, atentatu horren plana agerian gera ez zedin.   (gehiago…)  »  

Antxon Alfaro

1999ko udal hauteskundeetan, altzatar talde batek hautagaitza aurkeztu zuen Donostiako Udalerako eta Gipuzkoako Batzar Nagusietarako. Ekimena sustatzaileen arabera sortu zen, “Donostiako Udalak ahaztutako eta baztertutako komunitate batean bizi garelako sentimenduan oinarrituta“.   (gehiago…)  »  

Iñaki Martiarena “MATTIN”: ARKALTZA [1]

Iñigo Landa Ijurko

Rafael Ruiz Balerdi (1934-1992) margolari donostiarra euskal arte garaikidearen ezinbesteko erreferentzia artistikoa da. Koadro abstraktuekin lan egiten zuen, behaketa, kolorea eta bat-batekotasun sortzailea oinarri hartuta. [2]

1973an, Donostiatik kanpo urte asko eman ondoren, itzuli egin zen, eta Andoaingo eskola publikoan nahiko espazio handia aurkitu zuen, egiten ari zen tamaina handiko koadro batekin lanean jarraitu ahal izateko. Artistaren eta eskolako haurren artean sortuko den harreman sortzaile estuak esperientzia didaktiko hori Lasarte eta Herrerako eskola publikoetara hedatzera eramango du, bost urtean zehar.   (gehiago…)  »  

Iñigo Landa, Patxi Lazcano

Barberotegi, edo Barbotegi, udal jabetzako etxe txiki bat da, San Martzial elizaren iparraldeko hormaren ondoan dagoena. Izenak berak dioen bezala, XIX. mendearen erdialdean eraiki zuten barbero/zirujau/medikuaren etxebizitza izateko; 1861ekoa da etxearen lehen aipamen dokumentatua. Horren harira, Altzan kontzejuak kontratatutako zirujau baten jarduera profesionalari buruz dugun berririk zaharrena bilatzeko, berrogei bat urte jo behar dugu atzera, orain dela berrehun urte pasatxo.   (gehiago…)  »  

Deia, 1988-12-16
“Jon Landau”

“La banda gasteiztarra «Hertzainak» se presenta hoy por la noche en el frontón de Altza, dentro de la semana cultural juvenil organizada por el patronato municipal de bibliotecas y casas de cultura.

La juventud del citado barrio ya ha disfrutado durante los pasados días de la oferta musical que con video-clips, teatro y cine, en la casa de cultura Casares proyectaban.   (gehiago…)  »  

Fiestas de Roteta (1969)

Miguel Angel Olivas Ródenas

1964. urtearen hasieran, Juan Mª Elorza, Francisco Hernández, Juan Mª Bautista Eizagirre eta Alfredo Montoya Martínez “Txolo” Erroteta auzoan elkarte gastronomiko bat martxan jartzen saiatzeko bildu ziren. Erregistrora joatean, proposatzen zuten eskemarekin elkarte gastronomiko bat eratzea ezinezkoa zela esan zieten. Orduan, “Luis Otaño” Errenteriako txirrindulariaren izena zuen lagunarte bat antolatzea pentsatzen zuten, oso txirrindularitza zaleak baitziren. Baina izen bereko beste lagunarte bat zegoenez, ezin izan zuten inskribatu. Zezenak ere oso gustuko zituzten. Horregatik, Juan Mª Elorzak “Serranito” izena proposatu zien, alternatiba hartu berri zuen nobilero batena.   (gehiago…)  »  

Ubako Erreformatorioaren mendeurrenaren harira, Ion Urrestarazuk Bartzelonan argitaratutako La Hormiga de Oro aldizkari katoliko eta karlistan 1922ko urriaren 14ko alean aurkitu duen erreformatorioaren argazkia pasa digu. Eraikinak duen itxura berritua data horien aurreko beste argazki honetan agertzen denarekin aldera dezakegu, Erreformatorioaren aurrekarietara hurbiltzen gaituena.   (gehiago…)  »